Güney Amerika’nın Bilinmeyen Ülkesi
Paraguay Hakkında
Paraguay ya da resmî adıyla Paraguay Cumhuriyeti – República del Paraguay; güneyi ve güneybatısında Arjantin, kuzeyi ve kuzeydoğusunda Brezilya, kuzeybatısında ise, Bolivya ile çevrelenmiş bir Güney Amerika ülkesidir. Birçok Güney Amerika ülkesi gibi Türk vatandaşları için vize gerekli değil, 90 gün boyunca gönlünüzce dolaşabilirsiniz. Yüzölçümü 406.752 km2 olup 8. büyük ülkesidir.

Asunción

7,1 M

Guarani

Guarani ve İspanyolca
Paraguay adı, Guarani dilindeki “para” (bu yaka) ile “guay” (ırmak) sözcüklerinin birleşiminden gelir.
Paraguay yaklaşık 300 sene İspanyol imparatorluğuna bağlı iken Simon Bolivar’ın yaktığı bağımsızlık ateşinden etkilenerek 1811 yılında bağımsızlığına kavuşmuştur.
Kurulduğu zamanda şu anki halinden daha büyük bir ülkeymiş. Fakat 1864’te başlayan Üçlü İttifak Savaşında (Paraguay Savaşı olarak da geçiyor) Brezilya, Arjantin ve Uruguay’a karşı hezimete uğramıştır ve topraklarının %25’ini kaybetmiştir. Bundan acı olanı ise 6 sene süren savaşta nüfusunun yarısını ve ülkedeki yetişkin erkek nüfusunun %90’ını kaybetmiştir. Savaş sonrası 220.000 kalan nüfusun sadece 28.000’i yetişkin erkekmiş. Savaş sonrası demografik yapısı bozulan ülke ciddi bir buhran dönemine girmiştir. Nüfusu hızlıca toparlamak için kilise tarihte az görülen bir kararla bir erkeğin birden fazla eş alabilmesine olanak tanıyan bir imtiyaz çıkarmıştır.
1932 yılına gelindiğinde ise bu sefer Chaco bölgesinde Bolivya ile yaşanan sınır anlaşmazlığı bir savaşa dönüşmüştür. 3 sene süren savaşı Paraguay kazanarak sınırlarını az da olsa genişletmiştir.
Ne Zaman Gidilir?
Paraguay, yıl boyu ziyaret edilebilir bir ülke. Sıcak ve çok sıcak olmak üzere iki ana mevsim yaşanmakta. Aralık-Şubat ayları arasında sıcaklık doruk yapmakta, geri kalan aylarda ortalama 23°C-29°C arasında değişmektedir. Biz Ocak sonunda ziyaret etmiştik, gündüzleri güneş çok etkili ama yine de bol güneş kremi ve erken saatlerde çıkınca gezebilmiştik.
Nereler Gezilebilir?
Ülke, Güney Amerika’nın kalbinde yer almasına rağmen, komşu ülkelerdeki dikkat çeken yapı ve doğal güzelliklerin eksikliğinden, popüler turist rotalarına girmeyi başaramamış. Fakat turistik yerlerin aksine daha lokal bir Güney Amerika kültürünü görmek için fırsat sunmakta.
İdari olarak 18 bölgeye ayrılsa da gezilecek yerler bakımından Chaco ve Oriental olarak 2 ana bölgeye ayrılmakta.

Son senelerde ülkede turist sayısı artsa da halen komşu ülkelerin epey gerisinde. Biz zaman planımıza ve bütçemize uymadığından sadece Encarnacion şehrini ziyaret ettik. Ama gitmek isteyenler için dikkat çeken yerleri aşağıaki gibi.
Asuncion
Başkent olan şehirde ülke nüfusunun yaklaşık %30’u yaşıyor. Turistik olarak aşağıdaki yerler önerilenler listesinde.
Panteon de los Heroes
Paraguay’ın savaş kahramanlarının ebedi istirahat yeri
Palacio de los Lopez
Başkanlık Sarayı ve Hükümet Binası
Casada de la Inpedendencia
Bağımsızlık ilanının yapıldığı ev
Yaguaron Kilisesi
Asuncion’dan yaklaşık 60 km mesafede bulunan kilise bölgede Cizvit zamanından ayakta kalan ender binalardan.
Ciudad El Este
Bu şehir Paraguay/Brezilya ve Arjantin’i sınır komşusu yapan Parana ve Iguazu nehirlerinin kesişiminde kurulmuş. Fakat konum itibari ile şelalelerden pay alamayan Paraguay, bu şehri bölgenin en büyük gümrüksüz ve vergisiz şehri haline getirerek bizce zoru başarmışlar. Arjantin veya Brezilya’ya şelaleri görmeye gelen turistler için ilginç bir fırsat sunmuşlar. Bu şehre sadece alış veriş için gidenler olsa da hemen yanı başında duran iki yer gezmek için de uğramaktadır.
Itaipu Barajı
Dünyanın ikinci en büyük barajı olan Itaipu, Paraguay ve Brezilya tarafından paylaşılmakta olup her iki ülke tarafından da rahatça görülebilmektedir.
Salto del Monday
Iguazu şelalelerinin yanında sönük kalsa da Paraguay tarafında görülebilecek doğa güzelliklerinden.
Encarnacion
Encarnacion şehri, Paraguay’ın üçüncü büyük kenti ve tatil başkentidir. Parana nehrinde Arjantin’in Posadas şehriyle karşılıklı bakar. Bu iki kenti San Roque Gonzalez köprüsü birbirine bağlar.
Şehirde irili ufaklı bir çok plaj bulunsa da önde gelenleri San Jose, Mboi Kae ve San Isidro plajlarıdır. San Jose plajı şehir merkezinde olduğundan restoran, bar ve beach clublar burada bulunur.
Plajlarından ötürü Paraguaylıların, nispeten düşük fiyatlarından ötürü ise Posadas’lı Arjantinlilerin uğrak yeridir.
İLGİLİ YAZI: Encarnacion Karnavalı
Turistik anlamda şehirde görülebilecek kaydedeğer bir lokasyon olmasa da şehirden 40 km uzakta Trinidad kasabasında Paraguay’ın UNESCO Dünya Mirası listesinde yer alan 2 adet Cizvit yerleşkesi bulunmaktadır.
Cizvitler ve Bölgeye Gelişleri
Cizvitler 1500’lü yıllarda kurulan bir Hristiyan tarikatıdır. Kuruluşundan itibaren bulundukları toplumların içerisinde uyum içerisinde yaşayarak misyonerlik ve eğitim faaliyetleri yürütmüşlerdir.
Cizvitlerin bölgeye gelişleri ise bir hayli ilginçtir. İlk gelen İspanyol akıncılar bu bölgede değerli mineral bulamadığı için bölgeyi en azından tarım faaliyetlerinde değerlendirmek istemişler fakat yerli Guarani halkının dilini öğrenemedikleri için bunda başarılı olamamışlar. Sonrasında hem yerli halkın hristiyanlaştırılması hem de köleleştirilerek tarım faaliyetlerinde kullanılması için ana kara Avrupa’dan Cizvitleri davet etmişler. Şuanda Brezilya, Arjantin ve Paraguay topraklarını kapsayan Guarani halkının oldukları yerlere gidip bölgede faaliyetlere başlamışlar. Guarani dilini öğrenen ve onlarla bir nevi birlik haline gelen Cizvitler bölgede 300’e yakın yerleşke inşa etmişler. Bu yerleşkelerde Guarani halkı çalıştığı için de iki kültürün harmanlanmış.
Cizvitler zaman içerisinde yerli halk ile birliktelikleri ve tarım faaliyetlerindeki etkileriyle birlikte bölgede ciddi bir politik güç haline gelmişler. Bu durumdan memnun olmayan yerel İspanyol yöneticilerin şikayet ve baskıları sonucunda 1768’te İspanya kralı bu bölgede Cizvit faaliyetlerini yasaklamışyır. (Aynı zamanda Papa’da bu dönemde Cizvitleri kilise içerisinde çok güçlendiklerinden Cizvit tarikatını yasa dışı saymıştır.) Bu tarihten itibaren bölgeyi terken Cizvitlerden sonra ardlarında kalan yerleşkeler zamanla harabeye dönmüştür.

Trinidad kasabasında yer alan harabeler, bölgede yer alan 300 adet yerleşkeden en rahat ulaşılabilenler bunlardır. Paraguay’ın UNESCO dünya mirası listesinde yer alan yegane eserleridir. Her iki harabe de 1993 yılında UNESCO Dünya Mirası listesine girmiştir.
Encarnacion’dan ziyaret etmek için yaklaşık 1 saat süren halk otobüsü kullanılabilir, biz biraz daha konfora yenik düşerek bu sefer araba kiralamıştık.
La Santisima Trinidad Del Parana
1706 yılında kuruldu ve evlilik kutlamaları ve diğer toplantılar gibi çoğu kutlamanın kutlandığı merkezi bir toplantı plazası, büyük bir kilise toplantı salonu, bir okul, birkaç atölye çalışması, bir müze ve yerliler için bir konut ile tamamlandı.

Jesus de Travangue
1685 yılında kurulan yerleşke en kalabalık zamanında 3000 kişilik bir nüfusa sahipmiş. 1750 yılında yapımına başlanan büyük kilise ise hiçbir zaman tamamlanamamış.



Ulaşım ve Sınır Geçişi
Encarnacion’a gitmeye karar verdiğimizde Buenos Aires’teydik. Otobüs ve uçak seçeneklerini incelediğimizde uçakla gitmek daha uygun geldi çünkü otobüsle yolculuk hem 12 saat sürmekte hem de uçak bileti fiyatlarına çok yakındı. BA’dan direkt Encarnacion’a uçuş yok, hemen karşısındaki Arjantin’in Posadas şehrine uçuş bulunuyor.

Posadas’a varınca ilk olarak havalimanından Posadas Otobüs Terminaline 28 nolu otobüs ile geçtik. Otobüs bileti kişi başı 20 ARS. Terminalden de Encarnacion’a giden adı Internacional olan otobüse bindik. Otobüs bileti kişi başı 100 ARS.

Otobüs şehir içerisinde epey dolaşıp yolcu aldıktan sonra sınır geçişi olan köprüye vardı. Köprünün girişinde tüm yolcularla birlikte inip Arjantin sınır kontrolüne girip çıkış damgamızı vurdurduk. Açıkçası o kadar basit bir evrak kontrolüydü ki eşya vs. hiçbir kontrole girmeden geçtik.
Sonra herkes tekrar otobüse ve köprünün çıkışında da Paraguay sınır kontrolü için tekrar otobüsten inmiştik. Bu sefer otobüsten inen 4-5 kişiden ibarettik. Sanırım Paraguay vatandaşları sürekli olarak Posadas’a gidip geldiği için onlarda biraz esneklik yapılmış. Az kişi olduğumuz için otobüs beklemeden devam etmişti. Giriş damgamızı da aldıktan sonra da bir sonraki otobüse herhangi bir ücret ödemeden binmiştik.
Şehir merkezine giren otobüsle hostelimize yakın bir yerde inip yürüyerek gitmiştik. Şehir içerisinde UBER kullanımı da yaygın.


Paraguay Mutfağı
Paraguay yemekleri ile ilgili bir sürü araştırma yaptık ancak deneyebildiklerimiz;
Empanada: Güney Amerika’nın her yerinde olan müthiş böreğe benzer atıştırmalık. Biz Encarnacion’da iken Empanadas Antonio’da yemiştik. Fiyat – performans oldukça başarılıydı.
Terere: Güney Amerika’da herkes mate çayı içmekte, onun soğuk versiyonu Terere yazın çok içilmekte. Tadı acımtırak bir bitki çayına benziyor.
Bizim deneme fırsatı olmadığımız lokal yiyecekler ise;
Chipa: Genelde mandioca unundan yapılan bir çeşit ekmek.
Sopa So’o: Mısır ekmeği içerisine dilimlenmiş marine et.
Mbeju: Mandioca unu, ufalanmış peynir, domuz yağı, yumurta ve süt ile yapılmış ve daha sonra sıcak yağda kızartılmış nişastalı kek benzeri börek.
Teşekkür ederiz!